دو کارگروه اصلی مذاکرات هسته‌ای وین که قرار بود، نحوه لغو تحریم‌ها و بازگشت ایران به تعهدات را بررسی کنند، در کار خود پیشرفت داشتند و نتیجه آن در ابراز رضایت محتاطانه نمایندگان ایران، آمریکا و اروپا قابل مشاهده است.

در حالی که تیم‌های مذاکره‌کننده ایران، بریتانیا، فرانسه، آلمان، روسیه، چین و آمریکا پس از پنج روز مذاکره در وین، به پایتخت‌های خود بازگشته تا پس از جمع‌بندی موضوعات، هفته آینده گفت‌و‌گو‌ها را ادامه دهند، منابع آگاه از گام‌های رو به جلو در زمینه لغو تحریم‌ها سخن می‌گویند.

نخست وال استریت ژورنال نوشت که آمریکا به منظور کاهش اختلافات و دستیابی سریع‌تر به توافق، برای کاهش تحریم‌های نفتی و مالی اعلام آمادگی کرده است.

سپس آسوشیتدپرس نیز به نقل از یک مقام عالی‌رتبه آمریکایی گزارش داد که دولت بایدن نمونه‌هایی از انواع تحریم‌های قابل لغو در مقابل بازگشت ایران به تعهدات را پیش روی تهران قرار داده است. نام این مقام به دلیل حساسیت موضوع اعلام نشده است.

براساس این گزارش آمریکا سه سبد از انواع تحریم‌ها را معرفی کرده است: تحریم‌های لغو شدنی، تحریم‌های لغو نشدنی و تحریم‌هایی که لغو آنها نیازمند بررسی بیشتر است.

اکسیوس در تشریح این سه سبد تحریمی می‌نویسد: دسته اول شامل تحریم‌های هسته‌ای است که آمریکا می‌خواهد در مقابل بازگشت ایران به تعهداتش آنها را لغو کند. دسته دوم تحریم‌های غیر‌هسته‌ای است که آمریکا تمایلی به لغو آنها ندارد و دسته سوم هم تحریم‌هایی است که در دوره ترامپ وضع شده و هسته‌ای نیست، اما به گمان دولت بایدن هدف آن دشوار کردن بازگشت به برجام بوده است.

در مورد دسته سوم، آمریکا به تهران اعلام کرده که این تحریم‌ها را بررسی می‌کند و درباره احتمال لغو آنها تصمیم‌گیری خواهد کرد.

پیش‌تر وال استریت ژورنال به نقل از منابع خود گزارش داد که آمریکا چشم‌انداز روشن‌تری از لغو تحریم‌ها را پیش روی ایران قرار داده است. حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران پیش‌تر گفته بود که به نظر می‌رسد دولت بایدن در لغو تحریم‌ها جدی است، اما باید جزئیات بیشتری ارایه کند.

به گزارش وال استریت ژورنال آمریکا آماده است تحریم‌های مرتبط با بانک مرکزی، شرکت ملی نفت و بخش‌هایی نظیر فولاد و آلومینیوم را لغو کند. یک منبع آگاه نیز از آمادگی برای لغو تحریم‌های صنعت نساجی، خودرو، کشتیرانی و بیمه خبر داد.

حذف نام علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی از فهرست تحریم‌های آمریکا نیز یکی دیگر از پیشنهادهایی است که به گفته وال استریت ژورنال ارایه شده است.

این گزارش می‌افزاید که دولت بایدن در نظر دارند برخی تحریم‌های مرتبط با حمایت جمهوری اسلامی از گروه‌های شبه‌نظامی و تحریم‌های موشکی را حفظ کند.

این در حالی است که متلاشی کردن شبکه در هم تنیده تحریم‌ها با مخالفت جمهوریخواهانی مواجه است که از هم‌اکنون در حال آماده‌سازی طرحی برای مقابله با اقدامات بایدن و لغو تحریم‌ها هستند. به گفته آنها لغو تحریم‌ها پیش از دریافت امتیاز قابل قبول از جمهوری اسلامی، دست دولت آمریکا را در مذاکره با ایران خالی می‌کند.

آسوشیتدپرس در گزارش خود درباره سه سبد از انواع تحریم‌های ایران به این نکته اشاره می‌کند که سبد تحریم‌هایی که برای لغو شدن نیازمند بررسی بیشتر است، از همه دردسرسازتر است. زیرا این تحریم‌ها عمدتا در دولت قبل به منظور دشوارتر کردن روند بازگشت به برجام در نظرگرفته شده‌اند و مبنای آنها اتهام‌های تروریستی و حقوق بشری است.

لغو تحریم‌های این سبد واکنش تند جمهوریخواهان را به همراه خواهد داشت. اسرائیل متحد آمریکا نیز با لغو تحریم‌هایی که موجودیت آن را به خطر می‌اندازد، مخالفت خواهد کرد.

جمهوری اسلامی در جریان دستیابی به برجام امتیازهای مالی زیادی از دولت باراک اوباما دریافت کرد که از جمله آنها دریافت پالت‌های پول نقد است. تکرار این تجربه با یک دولت دمکرات دیگر در آمریکا، مانع از آن شد که مقامات تهران در چهار سال ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ با او پای میز مذاکره بنشینند.

اکنون تهران خواستار لغو همه تحریم‌ها و بهره‌مندی از امتیازهایی نظیر دوران اوباما است.

از همین رو علی خامنه‌ای هفته گذشته گفته بود که تا الان پیشنهادهای آمریکایی‌ها «حتی ارزش نگاه کردن هم نداشته است.» به نظر می‌رسد اکنون دولت بایدن با هدف توافق با ایران در حال ارایه پیشنهادهایی به تهران است که برای رهبر جمهوری اسلامی جذاب‌تر باشد.

باوجود پیشرفت در مذاکرات و مساله تحریم‌ها، بسیاری از ناظران بین‌المللی بر این باروند که هنوز توافق نهایی بین دو طرف حاصل نشده و برخی اختلافات حل نشده باقی مانده است.